فردوسی، بزرگ شاعر حماسه سرای پارسی، خردمندی ژرف نگر بود که بیش از هزار سال پیش از این در هنگامه تاخت و تاز بیگانگان بر فرهنگ ایران،‌ پاسداری و نگاهبانی از این فرهنگ را به جان خرید و زندگی خود را بر سر آفرینش بزرگترین و برجسته ترین اثر حماسی همه دوران های ایران،‌یعنی شاهنامه گذاشت.
او فرزند توس بود و میوه خراسان بزرگ، خاک پارسی پرور ایران. بسیاری از بزرگان او را نامورترین فرزند این سرزمین در درازای هزاره‌ها می‌دانند و بر این باورند که ایران زمین هرگز فرزندی بارآورتر، خردمندتر و هنرمندتر از فردوسی نداشته است.
برخی نیز بر این باورند که فردوسی توسی یکی از اندک نادره‌های همه زمان‌های زمین است. بی‌گمان نیز که چنین است و این حماسه سرای بزرگ جایگاهی بلند در فرهنگ ایران و جهان دارد.
در این هزار سال بسیاری از کاتبان و تصویرگران این اثر گرانسنگ را به یاری هم ساخته اند. حکایت نسخه های خطی شاهنامه خود داستانی جداست. اما از هنگامی که ایرانیان با فن آوری چاپ سنگی آشنا شدند و این دستگاه ها وارد ایران شد، دوره دیگری از نشر شاهنامه که معروف به دوره شاهنامه های چاپ سنگی است آغاز شد.
نسخه های چاپ سنگی شاهنامه پیوسته در سده گذشته و دوران فرمانروایی قاجاریان منتشر شده است. تصویرگران گمنام و کمتر شناخته شده این اثر بزرگ ملی را خیالپردازی خود آراستند و سبک قلم هر کدام جلوه ویژه ای به این اثر بزرگ داد.
پرفسور اولریش مارزلف، ایرانشناس آلمانی برای سال های بلند همه نسخه های چاپ سنگی منتشره در این دوران را گردآوری کرده و روی آن بررسی ها سنجش انجام داده است. محمدهادی محمدی نیز چکیده روایت شاهنامه را به نثر در کنار تصویرهای مارزلف قرار داده است. آلبوم شاهنامه مجموعه یی بی همتا از هنر ایرانیان در سده نوزدهم است. شناخت تصویرهای این مجموعه برای ایرانشناسان، دانشجویان هنر، دانش آموزان و همه فرهنگ دوستانی که عشق به ایران و شاهنامه دارند، بسیار با ارزش است و می تواند به غنای بیشتر فرهنگ ایران کمک کند.
آلبومی از تصویرهای نسخه های سنگی شاهنامه

نویسنده: سیروس عبداللهی
روزنامه اعتماد ملی، شماره ۶۸، پنجشنبه هفتم اردیبهشت ماه ۱۳۸۵، صفحه ۷
از میان همه کتاب هایی که در درازای سده ها در ایران نوشته و به گونه های مختلف منتشر شده است، شاهنامه جایگاه منحصر به فردی دارد. زیرا این کتاب، بیش از هر کتاب دیگری تاریخ و فرهنگ این سرزمین را بازتاب می دهد. در هزار سال گذشته این کتاب به شکل های گوناگون به خط درآمده یا منتشر شده است .