صمد بهرنگی آموزگار انقلابی و نویسنده ادبیات کودکان، بخشی از تاریخ معاصر ایران را در خود دارد. این‌بخش از تاریخ ایران نیز مثل بیشتر بخش‌های آن هنوز ناشناخته است. دوره أی که او به کار آموزش و نوشتن پرداخت ، یکی از پیچیده‌ترین دوره‌های تاریخ ایران است. اکنون که اندک اندک از آن دوران دور می‌شویم، هیجان و خشم و کینه رنگ می‌بازد و جای آن را خردورزی می‌گیرد. اکنون روشنفکران چپ و لیبرال که خود سازنده بخشی از آن تاریخ بودند، به ژرف اندیشی در برآیند کنش‌های خویش پرداخته‌اند. آن‌ها پس از صد و پنجاه سال درگیر بودن ایران در ستیز بین نوگرایی و سنت ، اکنون به جای سیاست همیشگی دشمن یابی و همه گناهان را به گردن دشمن حقیقی یا فرضی انداختن می‌خواهند نتیجه رفتارهای خود را در بستر مبارزه و کشمکش‌های سیاسی بشناسند. این حرکت که در دهه هفتاد از یکسو با دگرگونی‌هایی در ساختارهای اجتماعی ایران و از سوی دیگر با دگرگونی‌های در گستره جهانی با فروپاشی اتحاد شوروی و اندیشه مارکسیسم ارتدوکس و پیشرفت‌های تکنیکی در عرصه ارتباطات همراه بوده ، سبب شده که موجی در ایران شکل بگیرد که خواهان بازاندیشی در گذشته خویش است. این کار اگرچه همچنان با موانع جدی روبرو است، اما آن را باید تحولی بزرگ در جامعه ایران دانست. ریشه این تحول به روزگاری دورتر برمی گردد. به هنگامی که دو یا سه نسل پیش در دوره مشروطیت نیاکان ما شروع کردند به گونه أی دیگر اندیشیدن. آن‌ها در پی این بودند که خود را با جهان نو همسو کنند. اما چندان به درازا نکشید که عوامل متعدد بیرونی و درونی موانع جدی در راه این بازاندیشی ایجاد کردند و اجازه ندادند، نهالی که آن‌ها کاشتند، بارور شود. پس جهت اندیشه اجتماعی و سیاسی در ایران دوباره به ساخت استبدادی رو کرد و زمینه‌های ایجاد مردم سالاری رشد نکرد.
صمد بهرنگی که از اسطوره‌های شکل گرفته در دوره پیش از انقلاب است، یکی از ابزارهای مبارزه این نسل از خود گذشته برای رسیدن به جامعه آرمانی خود بود. او برای بسیاری از جوانان دیروز نشان و نماد روزگار آرمان خواهی‌شان است، به همین دلیل وابستگی عاطفی به این نویسنده وجود دارد، که گاه شکل آشکار و گاه شکل مبهمی دارد. با این همه امروزه در هر محفلی که سخن از صمد پیش می‌آید ، باز مردم می‌خواهند معمای وجود او را کشف کنند. سبب چنین گرایشی به آثار او ریشه در چه داشت. اگر این موضوع برآمده از آثار ادبی او بود که باید دراین روزگار هم شاهد چنین تاثیری باشیم.
در این اثر پیوند ادبیات کودکان و یکی از شخصیت های آن با جریان انقلاب ایران بررسی شده است. برای جامعه تشنه انقلاب در دهه ۱۳۴۰ و ۵۰ شمسی، که نیاز به ساخت اسطوره های اجتماعی داشت، صمد بهرنگی موردی مناسب بود، زیرا او هم نویسنده بود، هم آموزگار، هم سیاوش بود و هم پهلوان. در این جامعه، با این که خود واقعی صمد دیگر زنده نبود، اما جان اسطوره وارش همان نقش پهلوان افسانه‌ها را بازی می‌کرد که در بستر روایت افسانه ای از راه می رسند و با نیروهای بدکردار به ستیز برمی‌خیزند. این پهلوانان چه در زندگی و چه در مرگ شکست ناپذیر هستند. اگر پیروز شدند که جامعه و استمرارش را تضمین می کنند، اما اگر کشته شدند، روی شانه های شان پهلوانی دیگر می ایستد تا سرانجام در نقش خود پیروز شوند. بنابراین زندگی بدون این پهلوانان اسطوره ای چرخه ای ایستا خواهد بود.
با این پیش زمینه از ناخودآگاهی جمعی بود که صمد بهرنگی به دست گروه های سیاسی چپ ایران، اسطوره‌ای اجتماعی شد تا خواست‌ها، نیازها و آرزوهای نهان و آشکار، واقعی یا خیالی جامعه خودش را بازتاب دهد.
به زبان دیگر، این اسطوره سازی ها ابزاری برای بیان خواسته‌های سیاسی مردم شدند. فرآیند اسطوره سازی صمد برای جامعه سده بیستمی ایران، هنگامی که بیش از نیم سده از انقلاب مشروطیت گذشته بود، نشانگر برخورد عاطفی روشنفکر ایرانی با تجدد یا مدرنتیه است. نویسندگان در این کتاب کوشیده اند هم جنبه اجتماعی اسطوره ای صمد را بشکافند و هم با شیوه ای ساختارگرایانه آثار او را تحلیل کنند.
این کتاب دو بخش مجزا دارد، در بخش نخست، شکل گیری اسطوره صمد بهرنگی کاویده و در بخش دوم آثار او از جنبه رویکرد و مطالعات ساختارگرایی تحلیل شده است.
این کتاب در ۳۸۰ ص در قطع وزیری به بهای ۹۸ هزار تومان از سوی شرکت انتشارات چیستا بازنشر شده است
محتوای اسلاید اینجا میرود
